مقاله
درسِ فراموش‌شدۀ ویتگنشتاین
توضیح مترجم: آن‌چه در ادامه می‌آید ترجمۀ مقاله‌ا‌ی است که رِی مانک (Ray Monk)، زندگی‌نامه‌نویس ویتگنشتاین، در سال ۱۹۹۹ در مجلۀ Prospect با عنوان «Wittgenstein’s Forgotten Lesson» به چاپ رسانده است. مانک، در این مقاله، استدلال می‌کند که بزرگ‌ترین یاری‌بهرِ ویتگنشتاین متأخر به فلسفه برجسته ساختن گونه‌ای از فهم 1 است که در تاریخ فلسفۀ غربْ انگار هیچ‌گاه معرفت‌بخش (knowledge-endowing) پنداشته نشده است، گونه‌ای از فهم که (همان‌گونه‌که ویتگنشتاین در فقره‌های ۵۳۳-۵۳۲ پژوهش‌های فلسفی...
مطالعه بیشتر
بی‌طرفی تفسیری و مسئلۀ ترجمۀ «Bedeutung» در آثار متأخر فرگه (II)
گزارشی از یک مناقشه (پارهٔ دوم)
ادامه از پارهٔ اول ترجمه به انگلیسیِ معدود الفاظی در تاریخِ فلسفه به‌اندازۀ لفظِ «Bedeutung» فرگه، مشخصاً آن‌طورکه در کارهای متأخرش از دهۀ ۱۸۹۰ به بعد به‌کار رفته، مناقشه‌انگیز بوده است. مفهومِ سعادت/بهروزی1 ارسطو و مفهومِ روح2 هگل برای دورۀ طولانی‌تری موضوعِ بحث‌هایی داغ بوده‌اند؛ اما حتی در این موارد هم این اندازه الفاظِ هم‌خانواده، که به وخیم‌تر شدنِ مشکل می‌انجامد، نداریم.[۱]...
مطالعه بیشتر
بی‌طرفی تفسیری و مسئلۀ ترجمۀ «Bedeutung» در آثار متأخر فرگه (I)
گزارشی از یک مناقشه (پارهٔ اول)
اگر جایی در متنی قطعه‌ای هست که گویش‌ورانِ زبانِ اصلی را با مسئلۀ تفسیری مشروعی مواجه می‌کند، مترجم باید تلاش کند که درصورتِ امکان، خوانندۀ نسخۀ خودش را با همان مسئلۀ تفسیری مواجه کند و نسخه‌ای تولید نکند که این مسائل را در نظر خودش حل‌وفصل می‌کند.[۱] گفته‌ی فوق از پیتر لانگ و راجر وایت، مترجمانِ کتابِ نوشته‌های پس از مرگ منتشرشدهٔ[۲] ریاضیدان و فیلسوف آلمانی گوتلب فرگهمطالعه بیشتر
معرفی و نقد کتاب
مروری بر کتاب تقسیم کار: رویکردی تکاملی به اشتغال زنان
عنوان کتاب: تقسیم کار: رویکردی تکاملی به اشتغال زنان (۱۹۹۹) نویسنده: کینگزلی براون مترجم: غزاله عزیزی دبیر مجموعه: محمدرضا معمارصادقی ناشر: کرگدن سال چاپ: ۱۴۰۳ ۱. مقدمه یکی از کتاب‌های تازه چاپ‌شدۀ نشر کرگدن ترجمۀ کتابی است از کینگزلی براون، با عنوان تقسیم کار. من در این یادداشت مروری فصل‌به‌فصل بر محتوای کتاب خواهم داشت تا نشان دهم چرا این کتاب از لحاظ محتوایی دقیق و قابل‌اتکا نیست. مطابق کتاب...
مطالعه بیشتر
معرفی کتاب ذهن آگاه: در جست‌وجوی نظریه‌ای بنیادی
کتاب ذهن آگاه؛ در جست‌وجوی نظریه‌ای بنیادی1 نوشتۀ دیوید جِی. چالمرز2، در سال ۱۹۹۶ از سوی انتشارات آکسفورد به‌چاپ رسید و مورداقبال فراوانی قرار گرفت. یاسر پوراسماعیل کتاب را به فارسی ترجمه کرده و در سال ۱۴۰۲ توسط نشر نو منتشر شده و دردست‌رس علاقه‌مندان است. کتاب از چهار بخش اصلی تشکیل شده است: در بخش اول مفاهیم مربوط به آگاهی معرفی می‌شود و مسئلۀ مدنظر...
مطالعه بیشتر
در سختیِ امتزاجِ افق‌ها
درباره‌یِ کتابِ «نظریهٔ معرفت در پدیدارشناسی»
نامِ کتاب: نظریهٔ معرفت در پدیدارشناسی؛ هوسرل، هایدگر، مرلوپونتی نویسنده: هنری پیترزما مترجم: فرزاد جابرالانصار سالِ نشر: ۱۳۹۷ ناشر: کرگدن (ارائه‌شده در جلسه‌یِ نقدِ کتاب در انجمنِ حکمت، آذرِ ۹۸) ۱. درآمد این نوشته درباره‌یِ کتابِ «نظریهٔ معرفت در پدیدارشناسی؛ هوسرل، هایدگر، مرلوپونتی» است، ولی به معنیِ متعارفِ کلمه مرور یا نقدِ کتاب نیست: نه در آن خیلی به معرفیِ ایده‌هایِ اصلیِ کتاب پرداخته ام و...
مطالعه بیشتر
یادداشت
از فرگه به وینگنشتاین دربارهٔ تراکتاتوس (IV)
نامهٔ چهارم (۳ آوریل ۱۹۲۰)
گوتلوب فرگه
مترجم:
ساجد طیبی
یادداشت مترجم: آن‌چه در ادامه می‌آید ترجمهٔ چهارمین و آخرین نامهٔ گوتلوب فرگه به لودیک ویتگنشتاین است دربارهٔ رسالهٔ منطقی-فلسفی (تراکتاتوس) او. برخلاف نامه‌های اول و دوم، سوم که به فاصلهٔ اندکی از هم نوشته شده بودند، این نامه پس از بیش از ۶ ماه از نامهٔ سوم فرستاده می‌شود. در این نامه فرگه کماکان تلاش می‌کند ویتگنشتاین را وادار کند منظور خودش از همان جملهٔ اول تراکتاتوس را واضح کند، تلاشی که البته به نظر...
مطالعه بیشتر
از فرگه به وینگنشتاین دربارهٔ تراکتاتوس (III)
نامهٔ سوم (۳۰ سپتامبر ۱۹۱۹)
گوتلوب فرگه
مترجم:
ساجد طیبی
یادداشت مترجم: آن‌چه در ادامه می‌آید ترجمهٔ سومین نامهٔ گوتلوب فرگه به لودیک ویتگنشتاین است دربارهٔ رسالهٔ منطقی-فلسفی (تراکتاتوس) او. برخلاف نامه‌های اول و دوم، در این نامهٔ کوتاه فرگه بحثی از محتوای تراکتاتوس نمی‌کند. از محتوای نامه برمی‌آید که ویتگنشتاین از فرگه تقاضا کرده است مداخله‌ای کند برای انتشار اثرش در مجلّه‌ای آلمانی. فرگه در نامه توضیح می‌دهد که چرا، هم به دلیل حجم اثر و هم به دلیل نامفهوم بودنِ آن، شانس زیادی برای انتشار آن...
مطالعه بیشتر
از فرگه به وینگنشتاین دربارهٔ تراکتاتوس (II)
نامهٔ دوم (۱۶ سپتامبر ۱۹۱۹)
گوتلوب فرگه
مترجم:
ساجد طیبی
یادداشت مترجم: آن‌چه در پی می‌آید ترجمهٔ دومین نامه از نامه‌های گوتلوب فرگه به لودویگ ویتگنشتاین است، دربارهٔ رسالهٔ منطقی-فلسفی (تراکتاتوس) او. هم‌چون نامهٔ اول، در این‌جا نیز فرگه در تلاش است به ویتگنشتاین توضیح دهد که چرا سبک او در بیان مطالب رساله مانع از فهم آن است، حتی با لحاظ کردنِ توضیحاتی که ظاهراً ویتگنشتاین در پاسخ به نامهٔ قبل فرگه داده است. پاسخ‌های ویتگنشتاین البته موجود نیست و ظاهراً در خلال جنگ جهانی دوم در بمباران...
مطالعه بیشتر
در یک نگاه
نگاهی کوتاه به اخلاق جنگ
نگاهی گذرا به تاریخ بشر به‌وضوح نشان می‌دهد که جنگ و خشونت بخشی جدایی‌ناپذیر از حیات انسانی بوده است. افراد و گروه‌های انسانی، هم‌چون قبائل، امپراطوری‌ها، و دولت-ملت‌ها، در طول تاریخ بشر برای اهداف مشروع و نامشروع خود از گزینۀ جنگ و خشونت استفاده کرده‌اند. اما توسل به جنگ و خشونت همواره مستلزم از بین رفتن جان و مال انسان‌ها، به‌خصوص انسان‌های بی‌گناه،...
مطالعه بیشتر
مری وُلستونکرافت (۱۷۹۸-۱۷۵۹)
مری وُلستونکرافت1 (۱۷۹۸-۱۷۵۹) نویسندۀ انگلیسی، فیلسوف سیاسی، منتقد ادبی، نظریه‌پرداز و فعال فمینیست، و مدافع پرشور برابری آموزشی و اجتماعی زنان بود. وُلستونکرافت زندگی اجتماعی خود را با تأسیس مدرسه‌‌ای دخترانه شروع کرد که مجبور به تعطیل‌کردنش شد. او درطی عمر کوتاهش (۳۸ سال) دو رسالۀ مهم در فلسفۀ سیاسی و حقوق زنان، یک رمان (با عنوان مری: یک داستان2)، چند کتاب آموزشی و کتاب کودک،...
مطالعه بیشتر
الوین آی. گلدمن (۲۰۲۴-۱۹۳۸)
الوین گلدمن، فیلسوف و دانشمندِ علوم شناختی آمریکایی، از مهم‌ترین معرفت‌شناسان نیمۀ دوم قرن بیستم و دو دهۀ ابتدایی قرن بیست‌ویکم بود. گلدمن مدرکِ دکترای خود را در ۱۹۶۵ از دانشگاه پرینستون گرفت و در ۲۰۱۸ در دانشگاه راتگرز بازنشسته شد، جایی که از ۲۰۰۲ در آن‌جا مشغول به تدریس بود. پیش‌ازآن، او به‌ترتیب استاد فلسفه در دانشگاه‌های میشیگان (۱۹۸۰-۱۹۶۳)، ایلینوی در شیکاگو (۱۹۸۳-۱۹۸۰)، و آریزونا (۲۰۰۲-۱۹۸۳) بود. بخشی از شهرتِ اولیۀ گلدمن مدیونِ...
مطالعه بیشتر