مقاله
ستم
یادداشت: متن زیر ترجمهٔ بخشی از مقالهٔ «ستم»، نوشتهٔ ماریلین فرای، است. Marilyn Frye (1983), “Oppression”, in: Marilyn Frye, Politics of Reality: Essays in Feminist Theory, Crossing Press. افراد ستم‌دیده چنین تجربه‌ای دارند: زندگی‌شان را نیروها و موانعی محدود کرده و شکل داده که نه تصادفی‌اند و نه گاه‌به‌گاه و از همین روی اجتناب‌ناپذیرند. این موانع چنان نظام‌مند...
مطالعه بیشتر
راه‌بردن به معنای ایمان تکلیفی در قرآن
براساس تصویری که قرآن از خداوند ارائه می‌دهد، او برای ایمان چنان ارزشی قائل است که آن را مهم‌ترین فضیلت بشر می‌داند. به ما می‌گوید که والاترین هدف ما رسیدن به رابطه‌ای عاشقانه با خداست و ایمان (در کنار فضیلت‌های دیگری هم‌چون تقوا) وسیلۀ نیل به این هدف است. گو اگر خدا را دوست دارید از من پیروی...
مطالعه بیشتر
نگاهی به معناشناسی الفاظ مفرد در فلسفۀ زبان معاصر
نظریهای منطقی را می‌توان با کارایی‌اش در مواجهه با معماها آزمود، و چون به منطق می‌اندیشیم، این طرحی ثمربخش است که ذهن را تاآن‌جاکه ممکن است انباشته از این معماها کنیم، چراکه این‌ها همان هدفی را برآورده می‌کنند که آزمایش‌ها در علوم فیزیکی برآورده می‌کنند (Russell 1905: 484-485). شاید به‌سختی بتوان دربارۀ الفاظ، عبارات، و جملاتِ زبان واقعیت‌هایی پیش‌پاافتاده‌تر از این‌ها برشمرد: آن‌ها صرفاً اصواتی یا نشانه‌هایی روی کاغذ نیستند، بلکه واجد معنا هستند؛ با استعمالِ عبارتی زبانی...
مطالعه بیشتر
معرفی و نقد کتاب
مروری بر کتاب تقسیم کار: رویکردی تکاملی به اشتغال زنان
عنوان کتاب: تقسیم کار: رویکردی تکاملی به اشتغال زنان (۱۹۹۹) نویسنده: کینگزلی براون مترجم: غزاله عزیزی دبیر مجموعه: محمدرضا معمارصادقی ناشر: کرگدن سال چاپ: ۱۴۰۳ ۱. مقدمه یکی از کتاب‌های تازه چاپ‌شدۀ نشر کرگدن ترجمۀ کتابی است از کینگزلی براون، با عنوان تقسیم کار. من در این یادداشت مروری فصل‌به‌فصل بر محتوای کتاب خواهم داشت تا نشان دهم چرا این کتاب از لحاظ محتوایی دقیق و قابل‌اتکا نیست. مطابق کتاب...
مطالعه بیشتر
معرفی کتاب ذهن آگاه: در جست‌وجوی نظریهای بنیادی
کتاب ذهن آگاه؛ در جست‌وجوی نظریهای بنیادی1 نوشتۀ دیوید جِی. چالمرز2، در سال ۱۹۹۶ از سوی انتشارات آکسفورد به‌چاپ رسید و مورداقبال فراوانی قرار گرفت. یاسر پوراسماعیل کتاب را به فارسی ترجمه کرده و در سال ۱۴۰۲ توسط نشر نو منتشر شده و دردست‌رس علاقه‌مندان است. کتاب از چهار بخش اصلی تشکیل شده است: در بخش اول مفاهیم مربوط به آگاهی معرفی می‌شود و مسئلۀ مدنظر...
مطالعه بیشتر
در سختیِ امتزاجِ افق‌ها
درباره‌یِ کتابِ «نظریهٔ معرفت در پدیدارشناسی»
نامِ کتاب: نظریهٔ معرفت در پدیدارشناسی؛ هوسرل، هایدگر، مرلوپونتی نویسنده: هنری پیترزما مترجم: فرزاد جابرالانصار سالِ نشر: ۱۳۹۷ ناشر: کرگدن (ارائه‌شده در جلسه‌یِ نقدِ کتاب در انجمنِ حکمت، آذرِ ۹۸) ۱. درآمد این نوشته درباره‌یِ کتابِ «نظریهٔ معرفت در پدیدارشناسی؛ هوسرل، هایدگر، مرلوپونتی» است، ولی به معنیِ متعارفِ کلمه مرور یا نقدِ کتاب نیست: نه در آن خیلی به معرفیِ ایده‌هایِ اصلیِ کتاب پرداخته ام و...
مطالعه بیشتر
یادداشت
کارنپ، راسل، و آرزوهایی در اوج جنگ سرد
مکاتبه‌ٔ راسل و کارنپ، به‌مناسب سالگرد تولدهایشان
یادداشت مترجم: آن‌چه در ادامه می‌آید ترجمهٔ مکاتبه‌ای است میان رودلف کارنپ1 (۱۹۷۰-۱۸۹۱) و برتراند راسل2 (۱۹۷۰-۱۸۷۲) به مناسبت زادروز ۹۰ سالگی راسل (در ۱۸ مه ۱۹۶۲)، که از قضا روز تولد ۷۱ سالگی کارنپ هم هست. در این پیغام‌های کوتاه، دو فیلسوف و منطق‌دان بزرگ قرن بیستم، ضمن گرامی‌داشت دستاوردهای فلسفی هم‌دیگر، از دغدغه‌ها و نگرانی‌هایشان برای آیندهٔ جهان در اوج جنگ سرد می‌گویند و از تلاش‌هایشان برای مقابله...
مطالعه بیشتر
از فرگه به وینگنشتاین دربارهٔ تراکتاتوس (IV)
نامهٔ چهارم (۳ آوریل ۱۹۲۰)
گوتلوب فرگه
مترجم:
ساجد طیبی
یادداشت مترجم: آن‌چه در ادامه می‌آید ترجمهٔ چهارمین و آخرین نامهٔ گوتلوب فرگه به لودیک ویتگنشتاین است دربارهٔ رسالهٔ منطقی-فلسفی (تراکتاتوس) او. برخلاف نامه‌های اول و دوم، سوم که به فاصلهٔ اندکی از هم نوشته شده بودند، این نامه پس از بیش از ۶ ماه از نامهٔ سوم فرستاده می‌شود. در این نامه فرگه کماکان تلاش می‌کند ویتگنشتاین را وادار کند منظور خودش از همان جملهٔ اول تراکتاتوس را واضح کند، تلاشی که البته به نظر...
مطالعه بیشتر
از فرگه به وینگنشتاین دربارهٔ تراکتاتوس (III)
نامهٔ سوم (۳۰ سپتامبر ۱۹۱۹)
گوتلوب فرگه
مترجم:
ساجد طیبی
یادداشت مترجم: آن‌چه در ادامه می‌آید ترجمهٔ سومین نامهٔ گوتلوب فرگه به لودیک ویتگنشتاین است دربارهٔ رسالهٔ منطقی-فلسفی (تراکتاتوس) او. برخلاف نامه‌های اول و دوم، در این نامهٔ کوتاه فرگه بحثی از محتوای تراکتاتوس نمی‌کند. از محتوای نامه برمی‌آید که ویتگنشتاین از فرگه تقاضا کرده است مداخله‌ای کند برای انتشار اثرش در مجلّه‌ای آلمانی. فرگه در نامه توضیح می‌دهد که چرا، هم به دلیل حجم اثر و هم به دلیل نامفهوم بودنِ آن، شانس زیادی برای انتشار آن...
مطالعه بیشتر
در یک نگاه
نگاهی کوتاه به اخلاق جنگ
نگاهی گذرا به تاریخ بشر به‌وضوح نشان می‌دهد که جنگ و خشونت بخشی جدایی‌ناپذیر از حیات انسانی بوده است. افراد و گروه‌های انسانی، هم‌چون قبائل، امپراطوری‌ها، و دولت-ملت‌ها، در طول تاریخ بشر برای اهداف مشروع و نامشروع خود از گزینۀ جنگ و خشونت استفاده کرده‌اند. اما توسل به جنگ و خشونت همواره مستلزم از بین رفتن جان و مال انسان‌ها، به‌خصوص انسان‌های بی‌گناه،...
مطالعه بیشتر
مری وُلستونکرافت (۱۷۹۸-۱۷۵۹)
مری وُلستونکرافت1 (۱۷۹۸-۱۷۵۹) نویسندۀ انگلیسی، فیلسوف سیاسی، منتقد ادبی، نظریه‌پرداز و فعال فمینیست، و مدافع پرشور برابری آموزشی و اجتماعی زنان بود. وُلستونکرافت زندگی اجتماعی خود را با تأسیس مدرسه‌‌ای دخترانه شروع کرد که مجبور به تعطیل‌کردنش شد. او درطی عمر کوتاهش (۳۸ سال) دو رسالۀ مهم در فلسفۀ سیاسی و حقوق زنان، یک رمان (با عنوان مری: یک داستان2)، چند کتاب آموزشی و کتاب کودک،...
مطالعه بیشتر
الوین آی. گلدمن (۲۰۲۴-۱۹۳۸)
الوین گلدمن، فیلسوف و دانشمندِ علوم شناختی آمریکایی، از مهم‌ترین معرفت‌شناسان نیمۀ دوم قرن بیستم و دو دهۀ ابتدایی قرن بیست‌ویکم بود. گلدمن مدرکِ دکترای خود را در ۱۹۶۵ از دانشگاه پرینستون گرفت و در ۲۰۱۸ در دانشگاه راتگرز بازنشسته شد، جایی که از ۲۰۰۲ در آن‌جا مشغول به تدریس بود. پیش‌ازآن، او به‌ترتیب استاد فلسفه در دانشگاه‌های میشیگان (۱۹۸۰-۱۹۶۳)، ایلینوی در شیکاگو (۱۹۸۳-۱۹۸۰)، و آریزونا (۲۰۰۲-۱۹۸۳) بود. بخشی از شهرتِ اولیۀ گلدمن مدیونِ...
مطالعه بیشتر