مقاله
بی‌طرفی تفسیری و مسئلۀ ترجمۀ «Bedeutung» در آثار متأخر فرگه (II)
گزارشی از یک مناقشه (پارهٔ دوم)
ادامه از پارهٔ اول ترجمه به انگلیسیِ معدود الفاظی در تاریخِ فلسفه به‌اندازۀ لفظِ «Bedeutung» فرگه، مشخصاً آن‌طورکه در کارهای متأخرش از دهۀ ۱۸۹۰ به بعد به‌کار رفته، مناقشه‌انگیز بوده است. مفهومِ سعادت/بهروزی1 ارسطو و مفهومِ روح2 هگل برای دورۀ طولانی‌تری موضوعِ بحث‌هایی داغ بوده‌اند؛ اما حتی در این موارد هم این اندازه الفاظِ هم‌خانواده، که به وخیم‌تر شدنِ مشکل می‌انجامد، نداریم.[۱]...
مطالعه بیشتر
بی‌طرفی تفسیری و مسئلۀ ترجمۀ «Bedeutung» در آثار متأخر فرگه (I)
گزارشی از یک مناقشه (پارهٔ اول)
اگر جایی در متنی قطعه‌ای هست که گویش‌ورانِ زبانِ اصلی را با مسئلۀ تفسیری مشروعی مواجه می‌کند، مترجم باید تلاش کند که درصورتِ امکان، خوانندۀ نسخۀ خودش را با همان مسئلۀ تفسیری مواجه کند و نسخه‌ای تولید نکند که این مسائل را در نظر خودش حل‌وفصل می‌کند.[۱] گفته‌ی فوق از پیتر لانگ و راجر وایت، مترجمانِ کتابِ نوشته‌های پس از مرگ منتشرشدهٔ[۲] ریاضیدان و فیلسوف آلمانی گوتلب فرگهمطالعه بیشتر
فرشته در شهر
مارشال برمن
مترجم:
امید کریم‌زاده
یادداشت مترجم: «فرشته در شهر» مقاله‌ای است که مارشال برمن در پاسداشت خاطرهٔ والتر بنیامین نوشته است. این مقاله نخستین بار با عنوان «والتر بنیامین: فرشته در شهر» در سال ۱۹۹۹ (در زمان حیات برمن) در مجموعه مقالات او با عنوان Adventures in Marxism به وسیله‌ٔ انتشارات Verso منتشر شد. این مقاله در سال ۲۰۱۷ (پس از مرگ برمن) در مجموعه‌ٔ مفصل‌تری از مقالات او به نام Modernism in the Streets: A Life and Times in...
مطالعه بیشتر
معرفی و نقد کتاب
معرفی کتاب ذهن آگاه: در جست‌وجوی نظریه‌ای بنیادی
کتاب ذهن آگاه؛ در جست‌وجوی نظریه‌ای بنیادی1 نوشتۀ دیوید جِی. چالمرز2، در سال ۱۹۹۶ از سوی انتشارات آکسفورد به‌چاپ رسید و مورداقبال فراوانی قرار گرفت. یاسر پوراسماعیل کتاب را به فارسی ترجمه کرده و در سال ۱۴۰۲ توسط نشر نو منتشر شده و دردست‌رس علاقه‌مندان است. کتاب از چهار بخش اصلی تشکیل شده است: در بخش اول مفاهیم مربوط به آگاهی معرفی می‌شود و مسئلۀ مدنظر...
مطالعه بیشتر
در سختیِ امتزاجِ افق‌ها
درباره‌یِ کتابِ «نظریهٔ معرفت در پدیدارشناسی»
نامِ کتاب: نظریهٔ معرفت در پدیدارشناسی؛ هوسرل، هایدگر، مرلوپونتی نویسنده: هنری پیترزما مترجم: فرزاد جابرالانصار سالِ نشر: ۱۳۹۷ ناشر: کرگدن (ارائه‌شده در جلسه‌یِ نقدِ کتاب در انجمنِ حکمت، آذرِ ۹۸) ۱. درآمد این نوشته درباره‌یِ کتابِ «نظریهٔ معرفت در پدیدارشناسی؛ هوسرل، هایدگر، مرلوپونتی» است، ولی به معنیِ متعارفِ کلمه مرور یا نقدِ کتاب نیست: نه در آن خیلی به معرفیِ ایده‌هایِ اصلیِ کتاب پرداخته ام و...
مطالعه بیشتر
یادداشت
از فرگه به وینگنشتاین دربارهٔ تراکتاتوس (II)
نامهٔ دوم (۱۶ سپتامبر ۱۹۱۹)
گوتلوب فرگه
مترجم:
ساجد طیبی
یادداشت مترجم: آن‌چه در پی می‌آید دومین نامه از نامه‌های گوتلب فرگه به لودویگ ویتگنشتاین است، دربارهٔ رسالهٔ منطقی-فلسفی (تراکتاتوس) او. هم‌چون نامهٔ اول، در این‌جا نیز فرگه در تلاش است به ویتگنشتاین توضیح دهد که چرا سبک او در بیان مطالب رساله مانع از فهم آن است، حتی با لحاظ کردنِ توضیحاتی که ظاهراً ویتگنشتاین در پاسخ به نامهٔ قبل فرگه داده است. پاسخ‌های ویتگنشتاین البته موجود نیست و ظاهراً در خلال جنگ جهانی دوم در بمباران ساختمان...
مطالعه بیشتر
از فرگه به وینگنشتاین دربارهٔ تراکتاتوس (I)
نامهٔ اول (۲۸ ژوئن ۱۹۱۹)
گوتلوب فرگه
مترجم:
ساجد طیبی
یادداشت مترجم: در ژوئن ۱۹۸۸، خدمتکاری که مشغول پاک‌سازی انبار یک بنگاه مشاور املاک در وین بوده متوجه دسته‌ای نامه می‌شود. نام «ویتگنشتاین» روی این نامه‌ها توجه او را جلب می‌کند و درنتیجه در دور ریختن‌شان تردید می‌کند. بعدتر معلوم می‌شود که آنها شامل حدود ۵۰۰ نامه از سوی افراد مختلف به لودویگ ویتگنشتاین‌اند. در میان آنها از جمله ۲۱ نامه از فرگه به ویتگنشتاین یافته می‌شود. بخشی از این نامه‌ها شامل نقدهای فرگه است به رسالهٔ منطقی-فلسفی (تراکتاتوس) اثر...
مطالعه بیشتر
معرفت‌شناسی گلدمن
متن سخنرانی در نشست «نگاهی به آرای الوین گلدمن»
در این جلسه که برای یادبودِ الوین گلدمن برگزار شده است، در شش بخش، از معرفت‌شناسیِ او و اهمیتش می‌گویم: ۱. اهمیتِ گلدمن، ۲. مقدماتی در معرفت‌شناسی، ۳. نظریۀ علّیِ دربارۀ معرفت، ۴. نظریۀ تمییز دربارۀ معرفت، ۵. نظریۀ توجیهِ گلدمن: اعتمادگرایی، و ۶. گلدمن: مرتدی که قدیس شد. ۱. اهمیتِ گلدمن من دینی شخصی به گلدمن دارم. بیش از ۲۰ سال پیش، سر کلاس مهدی نسرین سؤالی کردم. جلسۀ بعد گفت سؤالم را با حمیدِ...
مطالعه بیشتر
در یک نگاه
مری وُلستونکرافت (۱۷۹۸-۱۷۵۹)
مری وُلستونکرافت1 (۱۷۹۸-۱۷۵۹) نویسندۀ انگلیسی، فیلسوف سیاسی، منتقد ادبی، نظریه‌پرداز و فعال فمینیست، و مدافع پرشور برابری آموزشی و اجتماعی زنان بود. وُلستونکرافت زندگی اجتماعی خود را با تأسیس مدرسه‌‌ای دخترانه شروع کرد که مجبور به تعطیل‌کردنش شد. او درطی عمر کوتاهش (۳۸ سال) دو رسالۀ مهم در فلسفۀ سیاسی و حقوق زنان، یک رمان (با عنوان مری: یک داستان2)، چند کتاب آموزشی و کتاب کودک،...
مطالعه بیشتر
الوین آی. گلدمن (۲۰۲۴-۱۹۳۸)
الوین گلدمن، فیلسوف و دانشمندِ علوم شناختی آمریکایی، از مهم‌ترین معرفت‌شناسان نیمۀ دوم قرن بیستم و دو دهۀ ابتدایی قرن بیست‌ویکم بود. گلدمن مدرکِ دکترای خود را در ۱۹۶۵ از دانشگاه پرینستون گرفت و در ۲۰۱۸ در دانشگاه راتگرز بازنشسته شد، جایی که از ۲۰۰۲ در آن‌جا مشغول به تدریس بود. پیش‌ازآن، او به‌ترتیب استاد فلسفه در دانشگاه‌های میشیگان (۱۹۸۰-۱۹۶۳)، ایلینوی در شیکاگو (۱۹۸۳-۱۹۸۰)، و آریزونا (۲۰۰۲-۱۹۸۳) بود. بخشی از شهرتِ اولیۀ گلدمن مدیونِ...
مطالعه بیشتر
سول اِی. کریپکی (۲۰۲۲-۱۹۴۰)
سول اِی. کریپکی، منطق‌دان و فیلسوفِ آمریکایی، از تأثیرگذارترین فیلسوفانِ نیمۀ دومِ قرن بیستم و چه‌بسا تأثیرگذارترینِ آن‌هاست. آراء و آثارِ او سهمی عمده و گاه انقلابی در مباحثِ حوزه‌های متنوعی هم‌چون معناشناسی منطق وجهی، فلسفۀ منطق، فلسفۀ زبان، متافیزیک، فلسفۀ ذهن، و معرفت‌شناسی داشته‌اند. سه سخنرانی‌ای که او در سالِ ۱۹۷۰ در دانشگاه پرینستون با عنوانِ «نامیدن و ضرورت» ارائه کرد نقطهٔ عطفی مهم در تاریخِ فلسفۀ تحلیلی‌اند. کریپکی، که تنها مدرکِ دانشگاهی‌اش...
مطالعه بیشتر